همشهری- مهدیه تقوی راد: تهران حدود ۱۵۰ سال پیش بین ۵۰ تا ۷۰ تکیه محلی داشته است. تکیه‌هایی که حالا یا خبری از آنها نیست یا حسینیه‌ها جایشان را پر کرده‌اند. با این حال تکیه‌های قدیمی تهران هنوز هم محل تجمع عزاداران حسینی است.
تکیه تجریش
نشانی: بازار تجریش
معرفی: تکیه تجریش یادگاری از دوران قاجار است که در ضلع شمالی آستان امامزاده صالح(ع) و در ۲طبقه ساخته شده است. طبقه بالا که در ایام محرم پذیرای زنان بوده که ۲۲پنجره شبیه به هم دارد. این پنجره‌ها به طبقه اول و صحن تکیه باز می‌شوند.
عزاداری در بازار تجریش
در طبقه پایین و وسط صحن سکویی مستطیل شکل ساخته شده که برای نمایش تعزیه از آن استفاده می‌شود. شبیه‌خوانی در تکیه تجریش با سایر شبیه‌خوانی‌ها یک تفاوت اساسی دارد و آن هم این است که به‌دلیل نوع معماری تکیه، مردان در طبقه پایین دور تخت می‌نشینند و زنان از پنجره‌های مشرف به صحن در طبقه بالا تعزیه را تماشا می‌کنند یا به عزاداری گوش می‌دهند. در قسمت غربی این تکیه مغازه‌ای چند دهنه وجود دارد که نسبت به باقی مغازه‌ها، ارتفاع بیشتری دارد و در حقیقت شاه‌نشین است. هنوز عزاداری در تکیه تجریش به‌صورت سنتی برگزار می‌شود و طبل و سنج و سایر وسایلی که در برخی هیئت‌ها استفاده شده و باعث مزاحمت برای مردم است در این تکیه راهی برای ابراز وجود ندارند. این تکیه در ایام محرم محل عزاداری و تعزیه است و در ایام دیگر سال محل فروش میوه و سبزیجات است.
تکیه پایین تجریش
تکیه پایین تجریش هم در مجاورت مسجد اعظم قرار دارد. این تکیه در انتهای خیابان محمودی که به کوچه زغالی‌ها معروف است واقع شده و موقوفه‌ای از دوران قاجار است. این تکیه در ابتدا سقف نداشت و بعدها سقف شیروانی برای آن ساخته شد. در این تکیه هم مانند تکیه بالا غرفه‌هایی اطراف میدان‌گاه و صحن مرکزی در ۲ طبقه تعبیه شده است که در طول سال اجاره داده می‌شود. طبق وقف‌نامه اجاره این غرفه‌ها ۱۱ماهه است و درماه محرم فضای آنها در اختیار عزاداران قرار می‌گیرد. البته در تکیه پایین برخلاف تکیه بالا تنها در تاسوعا و عاشورا مراسم برگزار می‌شود و بقیه ایام محرم مغازه‌ها تعطیل نیستند.
تکیه سادات اخوی
نشانی: خیابان شهید مصطفی خمینی، بعد از پمپ بنزین، کوچه شهید افشار
معرفی: این تکیه بیش از ۲۰۰سال قدمت دارد و یادگاری از دوران قاجار است. برگزاری مراسم عزاداری به سبک قدیمی یکی از مشخصه‌های این تکیه است.
روضه زنانه
چادری که حکم سقف برای عزاداران را دارد بیش از ۸۰سال قدمت دارد و روی ۳ خیمه بر پا شده است. پارچه‌های عزای امام‌حسین(ع) هم که دیوارهای تکیه را سیاه‌پوش کرده‌اند قدمتی ۱۰۰ساله دارند. مراسم عزاداری در این تکیه صبح تا ظهر مخصوص زنان است. برخلاف همه تکیه‌های عزاداری، زنان در وسط و دور تا دور منبر و روضه‌خوان و مردها در اطراف و روی ایوان‌ها می‌نشینند و عزاداری می‌کنند. منبر قدیمی وسط حیاط قرار دارد و فرد روضه‌خوان روی پله اول می‌نشیند. این منبر همان منبر معروفی است که از قدیم می‌گفتند با گذشتن از زیر آن، حاجت‌ها مستجاب می‌شود و قنداقه چندین پادشاه ایران را نیز از زیر آن گذرانده‌اند. مراسم عزاداری از نماز مغرب و عشا به بعد مخصوص آقایان است. نکته جالب توجه در تعداد روضه‌خوان‌ها و سخنران‌هاست. روضه‌خوان‌ها و سخنران‌ها یک ساعت به یک ساعت می‌روند و نفر بعدی بر منبر می‌نشیند. شب تاسوعا و عاشورا هم مراسم تعزیه‌خوانی در این تکیه برگزار می‌شود.
پذیرایی با چای زغالی
با توجه به استقبال از برگزاری مراسم عزاداری در این تکیه، به مرور زمان ۵ ملک کناری آن هم خریداری و به تکیه افزوده شد تا جوابگوی تعداد زیاد عزاداران باشد. یکی از مشخصات اصلی این تکیه خیمه پارچه‌ای آن است که نقوش زیبای اسلیمی روی آن حک شده است. پذیرایی از عزاداران در این تکیه به رسم قدیم در استکان‌های کمرباریک، با چای زغالی همراه با دو حبه قند و تکه‌ای نان قندی مخصوص حسینیه انجام می‌شود. پذیرایی با قهوه هم در ابتدای ورود مهمانان به مراسم عزاداری از همان ابتدای راه‌اندازی تکیه برقرار بوده و تاکنون ادامه دارد.
نظر شما